پیچ شش گوش DIN 931
وقتی صحبت از اتصالات صنعتی و ساختمانی می شود، کمتر کسی است که نام پیچ شش گوش DIN 931 به گوشش نخورده باشد. این استاندارد پرکاربرد در صنایع مختلف به دلیل استحکام و کارایی بالا بسیار محبوب شده است.
پیچ شش گوش DIN 931 که به عنوان پیچ نیم دنده شش گوش هم شناخته می شود، نقش بسیار مهمی در پروژه های عمرانی، ماشین سازی و حتی صنایع نفت و گاز ایفا می کند. اما چرا این مدل پیچ تا این حد پرطرفدار است؟ و چه تفاوت هایی با سایر پیچ ها دارد؟

پیچ شش گوش DIN 931 چیست؟
پیچ شش گوش DIN 931 یکی از محبوب ترین انواع پیچ های صنعتی است که به دلیل طراحی نیم دنده اش شناخته می شود. این پیچ ها دارای بخش بدون دنده در طول خود هستند که باعث افزایش استحکام و مقاومت در برابر نیروهای کششی و برشی می شود. استاندارد DIN 931 مربوط به پیچ هایی است که گل شش گوش دارند و معمولاً از جنس فولاد ساده کربنی، فولاد آلیاژی یا استیل ضد زنگ ساخته می شوند. استفاده از این پیچ ها در صنایع ساختمانی، ماشین سازی، نفت و گاز، و بسیاری حوزه های دیگر به دلیل قابلیت تحمل بار بالا و مقاومت در برابر خوردگی، بسیار رایج است. به طور کلی، پیچ های DIN 931 انتخابی ایده آل برای اتصالاتی هستند که نیازمند استحکام، دوام و پایداری طولانی مدت هستند.
استاندارد DIN 931 :
پیچ شش گوش DIN 931 یکی از استانداردهای پرکاربرد موسسه استاندارد آلمان (DIN) است. این استاندارد مربوط به پیچ های شش گوش نیم دنده با گل شش گوش می باشد. به زبان ساده، بخشی از طول این پیچ ها فاقد دنده است.
این طراحی باعث افزایش استحکام در قسمت بدون دنده و در نتیجه توزیع بهتر تنش ها می شود. به همین دلیل در اتصالاتی که نیاز به تحمل نیروی برشی یا کششی بالا دارند، از پیچ نیم دنده DIN 931 استفاده می شود.
مشخصات فنی پیچ DIN 931 :
- جنس: فولاد ساده کربنی، فولاد آلیاژی یا استیل ضد زنگ
- کلاس مقاومت: 8.8، 10.9، 12.9 (بسته به نوع کاربرد)
- طول: متنوع از چند سانتی متر تا چند ده سانتی متر
- سایز: M5 تا M64 (پرکاربردترین سایزها M12، M16 و M20 هستند)
- پوشش: گالوانیزه سرد، گالوانیزه گرم، داکرومات و…
اگر می خواهید درباره پیچ خشکه کیلویی بیشتر بدانید به مقاله پیچ خشکه کیلویی سر بزنید
کاربردهای پیچ شش گوش DIN 931 :
صنایع ساختمانی و عمرانی :
در اسکلت فلزی ساختمان ها، اتصالات تیرآهن و ستون ها، از پیچ نیم دنده استفاده می شود. دلیل اصلی این انتخاب، استحکام بالای این پیچ هاست.
صنعت نفت، گاز و پتروشیمی :
به دلیل شرایط سخت محیطی، نیاز به پیچ فولادی شش گوش با پوشش مقاوم در برابر خوردگی وجود دارد. پیچ های DIN 931 با پوشش گالوانیزه گرم یا استنلس استیل گزینه های بسیار خوبی هستند.
ماشین سازی و تجهیزات صنعتی :
در مونتاژ ماشین آلات سنگین، گیربکس ها، شاسی و قطعات مکانیکی، پیچ شش گوش DIN 931 نقش کلیدی دارد.
پل سازی و سازه های فلزی سنگین :
به دلیل طول بلند این پیچ ها و مقاومت بالا، برای بستن قطعات ضخیم و سنگین ایده آل هستند.

مزایای استفاده از پیچ شش گوش DIN 931 :
- استحکام کششی و برشی بالا
- توزیع یکنواخت تنش در اتصال
- تنوع سایز و طول
- قابلیت استفاده با مهره و واشر استاندارد
- مقاومت در برابر خوردگی (در صورت داشتن پوشش مناسب)
استفاده از پیچ نیم دنده شش گوش در صنایع مختلف به کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری هم کمک می کند. چون احتمال شکست یا هرز شدن آن کمتر از پیچ های تمام دنده است.
اگر می خواهید درباره پیچ شش گوش خشکه بیشتر بدانید به مقاله پیچ شش گوش خشکه سر بزنید
تفاوت پیچ نیم دنده DIN 931 با پیچ تمام دنده DIN 933 :
شاید برایتان سوال پیش بیاید: تفاوت اصلی پیچ شش گوش DIN 931 با DIN 933 چیست؟
- DIN 931 نیم دنده است؛ بخشی از طول پیچ فاقد دنده می باشد.
- DIN 933 تمام طول پیچ دنده دارد.
پیچ نیم دنده DIN 931 برای اتصالاتی که نیاز به تحمل نیروی کششی یا برشی بیشتری دارند مناسب تر است. چون بخش بدون دنده، استحکام بیشتری ایجاد می کند.
اگر می خواهید درباره خرید عمده پیچ خشکه بیشتر بدانید به مقاله خرید عمده پیچ خشکه سر بزنید
نکاتی برای انتخاب و خرید پیچ شش گوش DIN 931 :
انتخاب جنس مناسب :
- محیط های خشک: پیچ فولادی شش گوش با پوشش گالوانیزه سرد کافی است.
- محیط های مرطوب یا خورنده: از پیچ استیل ضد زنگ (A2 یا A4) یا گالوانیزه گرم استفاده کنید.
انتخاب کلاس مقاومت :
- کارهای سبک: کلاس 8.8 کافی است.
- کارهای سنگین: کلاس 10.9 یا 12.9 پیشنهاد می شود.
طول و سایز مناسب :
باید با توجه به ضخامت قطعات و نیاز طراحی، طول و سایز پیچ انتخاب شود.
استانداردهای مکمل
علاوه بر DIN 931، استانداردهای دیگری هم برای مهره و واشر مورد استفاده وجود دارد:
- مهره شش گوش DIN 934
- واشر تخت DIN 125
- واشر فنری DIN 127
استفاده از این قطعات باهم باعث می شود اتصال قوی تر و ایمن تر باشد.
نکات نصب و استفاده
- همیشه از آچار مناسب استفاده کنید تا به گل پیچ آسیب نرسد.
- از روان کننده یا گریس صنعتی برای مونتاژ راحت تر استفاده کنید.
- گشتاور سفت کردن را طبق جدول استاندارد رعایت کنید.
- در اتصالات حساس از واشر فنری برای جلوگیری از باز شدن پیچ استفاده کنید.
مثال کاربردی از پیچ DIN 931
فرض کنید در ساخت یک اسکلت فلزی برای سوله صنعتی نیاز به اتصال تیرآهن ها دارید. استفاده از پیچ شش گوش DIN 931 M16 کلاس 10.9 با پوشش گالوانیزه گرم گزینه ای عالی است. این پیچ ها می توانند وزن و نیروهای باد را تحمل کنند و در عین حال مقاومت خوبی در برابر زنگ زدگی دارند.
اگر می خواهید درباره پیچ خشکه DIN933 بیشتر بدانید به مقاله پیچ خشکه DIN933 سر بزنید

آمار و ارقام جالب
- بیش از ۶۰ درصد پیچ های مورد استفاده در اسکلت فلزی از نوع نیم دنده DIN 931 هستند.
- طبق آمار انجمن فولاد آلمان، در سال گذشته بیش از ۱.۵ میلیون تن پیچ و مهره شش گوش تولید شد.
- در ایران، بیشترین مصرف پیچ شش گوش مربوط به پروژه های نفت و گاز و صنایع عمرانی است.
| سایز (M) | طول معمول (میلی متر) | کلاس مقاومت | جنس متداول | نوع پوشش | کاربرد اصلی |
|---|---|---|---|---|---|
| M6 | 20 تا 120 | 8.8 | فولاد کربنی | گالوانیزه سرد | اتصالات سبک، قطعات فلزی نازک |
| M8 | 25 تا 150 | 8.8 / 10.9 | فولاد یا استیل ضد زنگ | گالوانیزه سرد/گرم | ماشین آلات سبک، سازه فلزی کوچک |
| M10 | 30 تا 200 | 8.8 / 10.9 | فولاد آلیاژی | گالوانیزه گرم | سازه های فلزی متوسط |
| M12 | 35 تا 250 | 8.8 / 10.9 / 12.9 | فولاد یا استیل | گالوانیزه گرم | اسکلت فلزی، تیرآهن |
| M16 | 40 تا 300 | 10.9 / 12.9 | فولاد آلیاژی | گالوانیزه گرم / داکرومات | صنایع نفت و گاز، سازه سنگین |
| M20 | 50 تا 350 | 10.9 / 12.9 | فولاد آلیاژی | گالوانیزه گرم | پل سازی، نیروگاه ها |
| M24 | 60 تا 400 | 10.9 | فولاد آلیاژی | گالوانیزه گرم | سازه های عظیم فلزی |
| M30 | 70 تا 500 | 10.9 | فولاد آلیاژی | گالوانیزه گرم | اتصالات بسیار سنگین |
| M36 | 80 تا 600 | 10.9 | فولاد آلیاژی | گالوانیزه گرم | مخازن تحت فشار، سازه های بزرگ |
نتیجه گیری
پیچ شش گوش DIN 931 یکی از پرکاربردترین انواع پیچ در صنایع مختلف است. طراحی نیم دنده باعث افزایش مقاومت آن شده و در ترکیب با مهره و واشر استاندارد، اتصالی ایمن و پایدار ایجاد می کند.
با انتخاب صحیح سایز، کلاس مقاومت و پوشش مناسب می توان از این پیچ در شرایط مختلف محیطی و کاری بهترین استفاده را کرد.
پرسش و پاسخ های متداول
پیچ شش گوش DIN 931 چیست؟
پیچ نیم دنده با گل شش گوش مطابق استاندارد DIN 931 است که بخشی از طول آن فاقد دنده است.
تفاوت DIN 931 و DIN 933 چیست؟
DIN 931 نیم دنده است، DIN 933 تمام دنده.
پیچ فولادی شش گوش بهتر است یا استیل؟
بسته به محیط و نوع استفاده؛ برای محیط های مرطوب استیل ضد زنگ گزینه بهتری است.
چه پوششی برای مقاومت بیشتر در برابر خوردگی مناسب است؟
گالوانیزه گرم یا داکرومات برای شرایط سخت و مرطوب بهترین گزینه اند.
